Stok Nedir?
Başka bir adıyla envanter olan stok, bir işletmenin gelecekte kullanmak ya da satmak üzere elinde bulundurduğu hammadde, yarı mamul, mamul ya da varlıklardır. Diğer bir deyişle gelecekte karşılaşılabilecek ihtiyaçları karşılamak maksadıyla depolanan materyal ya da üretimin aksamadan devam etmesini sağlamak amacıyla işletmenin elinde bulundurduğu fiziksel mallardır.
Stoğu elde bulundurmak büyük bir maliyet oluşturur. Stok yöneticileri hem talebi karşılayacak kadar ellerinde stok bulundurmalı hem de en düşük stok maliyetini karşılamaya çalışmalıdırlar.
Stok Türleri Nelerdir?
- Hammadde ve satın alınan parçalar
- Bileşenler (montaj için bekleyen parçalar)
- Yarı işlenmiş parçalar (üretim aşamaları arasında)
- İşlenmiş parçalar-mamul
- Tamamlayıcı mallar (doğrudan üründe olmayan parçalar), aletler, ofis malzemesi vb.
- Dağıtım stokları
- Bakım-Onarım, Servis parçaları stokları
Peki Neden Stok Bulundurmalıyız?
Bu durumu fiziksel mal cinsinden incelemek gerekirse;
Hammadde Stokları: kötü hava koşulları, ulaşım, grev vb. durumlarda tedarikçinin mal gönderememe riskinden korunarak, üretimin aksaklığa uğramaması için.
Yarı işlenmiş mamul Stokları: üretimdeki bazı süreçlerin farklı hızlarda devam eden akışını dengelemek için.
Mamul Stokları: tüketicinin belirli zamanlarda belirli ürünlere yönelik artan taleplerini önceden planlayarak arz talep dengesini sağlamak için.
Üretim açısından: üretimin aksamaması ve darboğazların önlenmesi için stok bulundurulmalıdır.
Kısaca açıklamak gerekirse çalıştığınız sektörde ihtiyaç duyduğunuz malzemelere yönelik stok planlamanızı yaparak hangi malzemeden ne kadar kullanmışsınız, sattığınız ya da aldığınız malzeme stoğunuzda ne kadar süreyle kalmış bunları SA yazılımın “Stok Devir Hızı” raporuyla ayrıntılı olarak görebilirsiniz. Bu sayede daha sağlıklı stok yönetimi yaparsınız. Üretim yapan bir işletme iseniz SA yazılımın Üretim Modülünü kullanarak üretim reçetelerinizi üretim emirlerine çevirebilir ve üretimin her aşamasını takip edebilirsiniz. Üretimde ihtiyaç duyacağınız malzemelerden eksikleri sistem size liste şeklinde verir bu sayede üretime başlamadan eksikleri tespit eder ve gerekli önlemleri alırsınız.
Üretim uzun soluklu ve her aşamasının özenle takip edilmesi gerek bir süreçtir.
- Hammadde ve yardımcı malzemelerden ne zaman ve ne kadar sipariş edilecek?
- Üretim sürecinde bir defada ne kadar malzeme üretilecek?
- Aracılar üretici firmadan ne kadar ve ne zaman sipariş verecek?
- Perakendeci aracıdan ne kadar ve ne zaman sipariş verecek?
Stok Problemleri Nelerdir?
1-Mal çeşidi(kalem sayısı): İşletmeler çok çeşitli kalemler için ayrı ayrı stok politikası yürütmeleri oldukça güçtür. Ürünler gruplandırılabilir ancak çok çeşitli mal olduğunda stok politikasını para, depo vb. etkileyen çeşitli kısıtlar oluşabilir. Optimum stok düzeyini belirlemeniz güçleşebilir. İşte bu noktada SA yazılımın “Stok Devir Hızı” raporuyla ayrıntılı stok hareketlerinizi görebilir ve stok düzeyinizi bu rapora göre belirleyebilirsiniz.
2-Talebin yapısı: Tamamlanmış malların stoğu bağımsız talep özelliği taşır. Talep bağımsız olduğunda, üretimden değil pazardan etkilenir. Çoğu durumda talep dengelidir ancak yıl içerisinde talep dalgalanabilir. Bunun için pazara iyi hakim olmalı ve stoklar ileriye yönelik düşünülerek planlanmalı ve uygulanmalıdır.
3-Dönem sayısı: Bazı durumlarda satış mevsimi kısadır, saklamak uygun değildir. Söz konusu dönemler iyi takip edilmeli ve stok cinsi ve miktarı buna göre belirlenmelidir.